همه چیز درباره دانه و قهوه روبوستا

قهوه روبوستا Robusta coffee یکی از قهوه های محبوب میان طرفداران این نوشیدنی می باشد که از دانه روبوستا تهیه می شود. قهوه روبوستا، با نام علمی Coffea canephora، یکی از دو گونه اصلی قهوه در جهان است که در کنار قهوه عربیکا (Coffea arabica) جایگاه ویژه‌ای در صنعت قهوه دارد. این قهوه به خاطر طعم قوی، تلخی دلنشین و کافئین بالا شناخته شده و طرفداران خاص خود را دارد. ما در این مقاله در خصوص خواص قهوه روبوستا، ظواهر دانه روبوستا، مزایا و معایب آن خواهیم گفت برای آشنایی بیشتر با روبوستا با ما همراه شوید!

(این مطلب در تاریخ ۱۴۰۳/۰۴/۱۷ به روز رسانی شده است.)

آنچه در این مقاله می خوانید:

• قهوه روبوستا
• دانه روبوستا چه ویژگی‌هایی دارد؟
• ظاهر دانه روبوستا چطور است؟
• روبوستا در چه کشورهایی تولید می‌شود؟
• خواص قهوه روبوستا
• مزایا و معایب قهوه روبوستا
• تفاوت روبوستا و عربیکا

قهوه روبوستا

قهوه روبوستا یکی از پرمصرف ‌ترین قهوه‌های جهان است از دانه‌های روبوستا تهیه می‌شود که گیاهی سخت و مقاوم با تنه‌ای تنومند است. این گیاه در شرایط آب‌و‌هوایی سخت نیز رشد می‌کند و با وجود شرایط دشوار آسیبی نمی‌بیند. درخت آن در ارتفاعات 1000 متری نیز می‌روید و می‌تواند تا ارتفاع 10 متر برسد.
درخت این نوع قهوه به2200 تا 3000 میلی‌لیتر بارندگی در سال نیاز دارد و در برابر کم آبی مقاومت بیشتری نسبت به سایر درختان خواهد داشت. در کشورهای جنوب شرقی آسیا به مراتب بیشتر کاشته می‌شود و تولید زیادی دارد.

تفاوت انواع قهوه ها در چیست؟

دانه روبوستا چه ویژگی‌هایی دارد؟

دانه روبوستا که از گیاه کنفورا Coffea canephora به‌دست می‌آید، ویژگی‌های خاصی دارد و برای تهیه قهوه فوری استفاده می‌شود. کافئین این قهوه بالا است و کشورهای زیادی آن را تولید می‌کنند، به‌طوری که پس از قهوه عربیکا حدود 25 درصد از قهوه تجاری جهان را تشکیل می‌دهد.

استفاده از روبوستا در اسپرسو نیز متداول است و یکی از ویژگی‌ های دانه روبوستا ایجاد فوم غلیظ روی اسپرسو خواهد بود. از آن برای نوشیدنی‌هایی که پایه اسپرسو دارند مانند لاته و کاپوچینو استفاده می‌‎شود.
در ادامه ویژگی‌های دانه قهوه روبوستا را شرح می‌دهیم:

• طعم تلخی دارد.
• مقدار کافئین موجود در دانه روبوستا بین 7/1 تا 4 درصد است که چیزی حدود دو برابر میزان کافئین قهوه عربیکا می‌شود.
• عطر و بوی ملایم و تلخی دارد، البته عطر آن از عربیکا کمتر است وگرنه قهوه روبوستا نیز بوی ضعیفی ندارد.
• قیمت آن کمتر از قهوه عربیکا است که البته هیچ ربطی به کیفیت قهوه ندارد و به‌خاطر مقاومت درختان این نوع قهوه در برابر آفات است. در نتیجه شرایط نگهداری آسان‌تری نسبت به عربیکا دارد و قیمت آن پایین‌تر می‌آید.
• چربی و قند کمی دارد.
• این گیاه تنومند و در برابر آفات بسیار مقاوم است.
• قبل از بو دادن بوی سوختگی و کمی بوی چوب می‌دهد.
پس اگر در طول روز زیاد فعالیت می‌کنید و نیاز به انرژی مضاعف دارید، این قهوه برایتان مناسب است و می‌تواند نیازتان را در طول روز برطرف کند.

عوامل تاثیرگذار بر طعم قهوه کدامند؟

ظاهر دانه روبوستا چطور است؟

دانه روبوستا گرد و دایره‌ای شکل است و خط وسط دانه‌های قهوه روبوستا تقریبا صاف به‌نظر می‌رسد. دانه روبوستا نسبت به دانه عربیکا کمی کوچکتر است.

قهوه روبوستا با دانه‌های گرد و قهوه‌ای تیره و خط صاف در میانش، از قهوه عربیکا متمایز می‌شود. این دانه‌های کوچکتر، کافئین بیشتری دارند و طعمی قوی، تلخ و گس با نت‌های شکلاتی، خاکی و چوبی ارائه می‌کنند. به همین دلیل، روبوستا انتخابی ایده‌آل برای قهوه‌های فوری، اسپرسو و قهوه‌های مخلوط است و به دلیل قیمت مناسب و مقاومت بالا در برابر آفات، محبوبیت زیادی دارد.

روبوستا در چه کشورهایی تولید می‌شود؟

قهوه روبوستا، به عنوان دومین قهوه محبوب جهان، در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری سراسر دنیا کشت می‌شود. اما زادگاه اصلی آن آفریقا است.

امروزه، ویتنام با 40 درصد از کل تولید جهانی، بزرگترین تولید کننده قهوه روبوستا به شمار می‌رود. پس از آن، کشورهای هند، برزیل، اندونزی، تایلند، اوگاندا، تانزانیا، جمهوری کنگو، کامرون و فیلیپین در رده‌های بعدی قرار دارند.

عوامل متعددی مانند آب و هوای گرم و مرطوب، خاک حاصلخیز و نیروی کار ارزان، به رشد و رونق صنعت قهوه روبوستا در این کشورها کمک کرده‌اند.

لازم به ذکر است که کیفیت و طعم قهوه روبوستا می‌تواند بسته به شرایط کشت، فرآوری و رست، در بین کشورهای مختلف متفاوت باشد.

مزایا و خواص قهوه روبوستا

یکی از خواص قهوه روبوستا میزان کافئین بالای این قهوه است که برای متابولیسم بدن انسان مفید است، چون خاصیت چربی‌سوزی دارد و باعث لاغری و کاهش وزن می‌شود.
بر اساس تحقیقات انجام شده کافئین موجود در قهوه می‌تواند سوخت‌و‌ساز بدن را 3 تا 11 درصد بالاتر ببرد و همچنین چربی‌سوزی را در افراد چاق 10 درصد و در افراد لاغر 29 درصد افزایش دهد.
کافئین موجود در قهوه روبوستا به بهبود عملکرد مغز کمک می‌کند، در نتیجه از مبتلا شدن به پارکینسون و آلزایمر جلوگیری خواهد کرد. همچنین مصرف این قهوه میزان هوشیاری و تمرکز را افزایش می‌دهد و با یک شات از آن انرژی روزتان تامین خواهد شد.
این قهوه محتوی اسید کلروژنیک است که آنتی اکسیدانی بسیار قدرتمند محسوب می‌شود، این آنتی اکسیدان بازدارنده آفات است و در گیاه روبوستا یافته می‌شود.
همچنین نوشیدن قهوه خطر ابتلا به بیماری‌های کبد را در انسان کاهش خواهد داد، پس از مصرف آن غافل نشوید.
استفاده از قهوه به عنوان اسکرابی برای پوست بسیار موثر و مفید است و پوست را روشن‌تر خواهد کرد. همچنین با مالیدن قهوه به قسمت‌هایی که در معرض آفتاب‌سوختگی هستند، می‌توانید از صدمات آن بکاهید.

با دیگر مزایای قهوه روبوستا آشنا شوید:

1. افزایش هوشیاری و تمرکز:

محتوای بالای کافئین قهوه روبوستا، به طور موقت فعالیت سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند و منجر به افزایش هوشیاری، تمرکز و قدرت تفکر می‌شود.

2. بهبود عملکرد ورزشی:

کافئین موجود در قهوه روبوستا می‌تواند به افزایش قدرت و استقامت عضلات، کاهش خستگی و بهبود عملکرد ورزشی کمک کند.

3. افزایش سوخت و ساز بدن:

کافئین متابولیسم را تحریک می‌کند و به بدن در سوزاندن کالری بیشتر کمک می‌کند.

4. منبع آنتی‌اکسیدان:

قهوه روبوستا منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها است که به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند.

5. کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها:

تحقیقات نشان داده است که مصرف قهوه روبوستا ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند دیابت نوع 2، بیماری پارکینسون و بیماری کبد چرب را کاهش دهد.

6. بهبود خلق و خو:

کافئین می‌تواند به افزایش سطح دوپامین و سروتونین در مغز کمک کند که منجر به بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی می‌شود.

7. هضم بهتر:

قهوه روبوستا می‌تواند به تحریک ترشح اسید معده و آنزیم‌های گوارشی کمک کند که به هضم بهتر غذا کمک می‌کند.

8. منبع مواد مغذی:

قهوه روبوستا منبعی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند منیزیم، پتاسیم و نیاسین است.

نکات:

• توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد قهوه روبوستا می‌تواند عوارضی مانند بی‌خوابی، اضطراب، سردرد و افزایش ضربان قلب داشته باشد.
• زنان باردار یا شیرده، افراد مبتلا به بیماری‌های خاص و افرادی که دارو مصرف می‌کنند باید قبل از مصرف قهوه روبوستا با پزشک خود مشورت کنند.

قهوه روبوستا، با طعم قوی و خواص متعدد، می‌تواند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل، فواید زیادی برای سلامتی شما داشته باشد.

معایب قهوه روبوستا: تلخی که شاید کامتان را نپسندد

قهوه روبوستا، در کنار خواص و فواید متعددی که دارد، معایبی هم دارد که باید به آنها توجه کرد:

1. طعم تلخ و گس:

طعم قوی و تلخ قهوه روبوستا که ناشی از اسیدیته بالا و ترکیبات موجود در آن است، ممکن است مورد پسند همه افراد نباشد.

2. ایجاد رفلاکس اسید معده:

اسیدیته بالای قهوه روبوستا می‌تواند در افراد مبتلا به رفلاکس اسید معده، سوزش سر دل و سوء هاضمه را تشدید کند.

3. افزایش اضطراب و بی‌خوابی:

محتوای بالای کافئین قهوه روبوستا می‌تواند در افراد حساس، منجر به افزایش اضطراب، بی‌قراری و اختلال در خواب شود.

4. افزایش فشار خون:

کافئین موجود در قهوه روبوستا می‌تواند به طور موقت فشار خون را افزایش دهد، به همین دلیل افراد مبتلا به فشار خون بالا باید در مصرف آن احتیاط کنند.

5. ایجاد لکه روی دندان:

قهوه روبوستا به دلیل ترکیبات رنگی که دارد، می‌تواند باعث ایجاد لکه روی دندان‌ها شود.

6. تداخل با برخی داروها:

کافئین موجود در قهوه روبوستا می‌تواند با برخی داروها مانند داروهای ضد انعقاد خون، داروهای ضد افسردگی و داروهای تیروئید تداخل داشته باشد.

7. اعتیاد به کافئین:

مصرف بیش از حد قهوه روبوستا می‌تواند منجر به وابستگی به کافئین و علائم ترک آن مانند سردرد، خستگی و تحریک‌پذیری شود.

نکات:

• برای کاهش تلخی قهوه روبوستا می‌توانید از روش‌های مختلفی مانند فرآوری ملایم‌تر دانه‌ها، استفاده از شیر یا خامه و یا افزودن طعم‌دهنده‌های طبیعی استفاده کنید.
• اگر از معایب ذکر شده قهوه روبوستا نگران هستید، می‌توانید از قهوه عربیکا که کافئین و اسیدیته کمتری دارد استفاده کنید.
• مصرف قهوه روبوستا را در حد اعتدال و متناسب با شرایط بدنتان تنظیم کنید.

با در نظر گرفتن معایب و مزایای قهوه روبوستا، می‌توانید با انتخاب آگاهانه از این نوشیدنی، از فواید آن بهره‌مند شوید و از طعم و تلخی منحصر به فرد آن لذت ببرید.

قهوه روبوستا را چگونه دم کنیم؟

قهوه روبوستا را می‌توان به روش‌های مختلفی دم کرد، از جمله:

• اسپرسو
• قهوه فرانسه
• قهوه ترک
• قهوه سرد دم

بهترین روش دم کردن قهوه روبوستا به سلیقه و تجهیزات شما بستگی دارد.

تفاوت قهوه روبوستا و عربیکا: نبرد غول‌ها

قهوه روبوستا و عربیکا، دو نوع اصلی قهوه در جهان، هر کدام با ویژگی‌ها و طعمی منحصر به فرد، طرفداران خاص خود را دارند.

در اینجا به برخی از بارزترین تفاوت‌های این دو نوع قهوه اشاره می‌کنیم:

گیاه شناسی:

• روبوستا: Coffea canephora، بومی آفریقا، درختان تنومند و مقاوم در برابر آفات و بیماری‌ها.
• عربیکا: Coffea arabica، بومی ارتفاعات اتیوپی، درختان ظریف‌تر و حساس‌تر به محیط.

دانه:

• روبوستا: گردتر، کوچکتر، خط وسط صاف، قهوه‌ای تیره.
• عربیکا: کشیده‌تر، بزرگتر، خط وسط منحنی، قهوه‌ای روشن‌تر.

طعم:

• روبوستا: قوی، تلخ، گس، با نت‌های شکلاتی، خاکی و چوبی.
• عربیکا: ملایم‌تر، ترش، با نت‌های میوه‌ای، گلی و آجیلی.

کافئین:

• روبوستا: 2.2 تا 2.7 درصد، قهوه‌ای با قدرت بیدارکنندگی بالا.
• عربیکا: 1.5 تا 2.2 درصد، قهوه‌ای با کافئین متوسط.

اسیدیته:

• روبوستا: بالا، ممکن است برای برخی افراد معده درد ایجاد کند.
• عربیکا: متوسط، قابل هضم‌تر.

قیمت:

• روبوستا: ارزان‌تر به دلیل مقاومت و بازدهی بالا.
• عربیکا: گران‌تر به دلیل ظرافت و طعم خاص.

مصارف:

• روبوستا: قهوه فوری، اسپرسو، قهوه‌های مخلوط (برای افزایش کافئین و کرم).
• عربیکا: قهوه‌های تخصصی، اسپرسو، قهوه‌های دمی (برای طعم و عطر بهتر).

کدام بهتر است؟

پاسخ به این سوال به سلیقه و نیاز شما بستگی دارد. اگر به دنبال قهوه‌ای قوی، تلخ و با کافئین بالا هستید، روبوستا انتخاب مناسب شماست. اما اگر طعم ملایم‌تر، ترش و با عطر و بوی بیشتر را ترجیح می‌دهید، قهوه عربیکا را امتحان کنید.

نکات:

• بسیاری از قهوه‌های موجود در بازار، ترکیبی از قهوه‌های روبوستا و عربیکا هستند.
• کیفیت و طعم هر دو نوع قهوه می‌تواند بسته به شرایط کشت، فرآوری و رست متفاوت باشد.
• انتخاب نهایی قهوه به سلیقه شخصی، بودجه و نوع مصرف شما بستگی دارد.

سخن نهایی

هر فردی به نحوی انرژی و نشاط روز خود را به‌دست می‌آورد و برخی افراد با نوشیدن انواع قهوه روبوستا این انرژی را تامین می‌کنند.
دانه‌های روبوستا برای قهوه‌های فوری استفاده می‌شود و بیشتر قهوه‌های موجود در بازار از همین نوع هستند، در واقع قهوه روبوستا به نوعی تجاری است. قهوه روبوستا، با دانه‌های گرد و قهوه‌ای تیره و طعم قوی و تلخش، جایگاه خود را در دنیای قهوه به عنوان گزینه‌ای قدرتمند و پرمصرف تثبیت کرده است. این قهوه که به خاطر کافئین بالا، قیمت مناسب و مقاومت در برابر آفات مشهور است، طرفداران خاص خود را دارد.

اگر به دنبال قهوه‌ای هستید که شما را بیدار کند و طعم تلخ و گس را دوست دارید، روبوستا انتخاب ایده‌آلی برای شماست. نت‌های شکلاتی، خاکی و چوبی این قهوه، تجربه‌ای منحصر به فرد را برایتان رقم می‌زند.

سوالات متداول:

آیا روبوستا ارگانیک وجود دارد؟

بله، قهوه روبوستا ارگانیک نیز مانند قهوه عربیکا ارگانیک وجود دارد. این قهوه بدون استفاده از کودها و آفت‌کش‌های شیمیایی کشت می‌شود و برای سلامتی و محیط زیست گزینه بهتری است.

قهوه‌روبوستا چقدر قیمت دارد؟

قهوه روبوستا به طور کلی از قهوه عربیکا ارزان‌تر است. این به دلیل مقاومت بیشتر گیاه روبوستا در برابر آفات و بیماری‌ها و همچنین بازدهی بیشتر آن است.

آیا قهوه روبوستا اعتیاد آور است؟

مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند منجر به وابستگی به کافئین و علائم ترک آن مانند سردرد، خستگی و تحریک‌پذیری شود. با این حال، مصرف قهوه روبوستا در حد اعتدال، به طور کلی برای اکثر افراد بی‌خطر است.