تاریخچه چای ایرانی و نحوه ورود چای به ایران

کشت چای در ایران و ورود چای به ایران داستان جالبی دارد. مثل هر چیز دیگری، چای هم داستان خودش را دارد! شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که ماجرای پیدایش چای در ایران چیست و این نوشیدنی پرطرفدار چگونه وارد ایران شده است؟ در افسانه‌های مختلف، داستان‌های زیادی درباره چای نقل می‌شود.

بهتر است بدانید، اولین و اصلی‌ترین سرزمین چای، کشور چین بوده است و تاریخ دقیقی در مورد ورود چای به ایران وجود ندارد؛ اما با توجه به گفته‌های ابوریحان بیرونی، ورود چای به ایران، به بیش از ۲ هزار سال پیش برمی‌گردد.

گویا، چای در ایران ابتدا حالت دارویی داشته است وتوسط پزشکان و داروشناسان تجویز می‌شده است و با گذشت زمان، چای ایرانی در بین مردم عادی به یک نوشیدنی رایج و پرطرفدار تبدیل شده است. در صورتی که می‌خواهید در مورد این نوشیدنی پرطرفدار و ورود آن به ایران، اطلاعات بیشتری کسب کنید، بهتر است با مونتابل همراه باشید:

چای ایرانی

ممکن است بپرسید چای ایرانی چیست؟ یا اینکه، به راستی چایی به نام چای ایرانی وجود دارد؟ بهتر است بدانید که چای ایرانی یکی از مرغوب‌ترین و بهترین چای‌ها است و انواع مختلفی دارد از چای باروتی که شبیه چای شکسته است و در اندازه‌های ریز و برگ‌های خرد یافت می‌شود، گرفته، تا چای شکسته، چای ممتاز و سرگل که از مرغوب‌ترین انواع چای ایرانی هستند. یکی از بهترین انواع چای ایرانی، چای سرگل است که شکل ریز و پیچ خورده‌ای دارد.

این چای، طعم تلخ و گس و عطر بی‌نظیری دارد. چای ممتاز نیز پس از چای سرگل، یکی از بهترین‌های چای ایرانی است. این چای، طعم ملایم‌تر و تلخ‌تری نسبت به چای سرگل دارد؛ اما در کیفیت و رنگ، بی‌نظیر است. چای قلم، اندازه‌ درشت‌تر و طعم ملایم‌تری نسبت به بقیه چای‌ها دارد، اما قیمت آن ارزان‌تر است.

آشنایی با انواع مزارع چای

نحوه ورود چای به ایران

ورود چای به ایران یا داستان پیدایش آن، سابقه‌ای دو هزار ساله دارد؛ اما بهتر است بدانید، فرایند کشت چای در ایران سابقه طولانی ندارد! حاج محمد حسین باقر اصفهانی و پس از آن، عبدالحسین خان، اولین افرادی بودند که سعی کردند در ایران به کشت چای بپردازند.

البته، این افراد به دلایل مختلفی موفق به کشت چای نشدند، تا اینکه شاهزاده محمد میرزا کاشف السلطنه، گام‌های ارزشمندی در این زمینه برداشت. او به منظور یادگیری شیوه کشت چای، تلاش‌های زیادی انجام داد و لباس کارگری به تن کرد و در این صنعت به تحصیل پرداخت. سرانجام، کشت چای را به ایرانیان دیگر نیز آموخت و در آخرین ماموریتی که در هندوستان داشت، مقدار زیادی تخم چای وارد ایران کرد.

با انواع چای سنتی و خواص آن‌ها آشنا شوید!

کشت چای در ایران

همانطور که گفته شد، کشت چای ایرانی، سابقه طولانی ندارد. حدود ۱۱۰ سال پیش، چای ایرانی در کشور کشت شد. البته، مصرف چای سیاه در ایران به مدت‌ها قبل و اواخر قرن ۱۵ و اوایل قرن ۱۶ برمی‌گردد. در قرن هجدهم، امیرکبیر، دو دست ظروف چای خوری و سماور نقره‌ای از دولت فرانسه دریافت کرده بود.

او همچنین، یک سماور را از یک تاجر روسی تهیه کرده بود. گفته می‌شود که امیرکبیر انحصار سماورسازی را به یک استاد اعطا کرده بود. با توجه به چنین مشاهداتی، می‌توان گفت که ایرانیان در قرن هجدهم، با چای آشنایی داشتند. البته در آن زمان، نوشیدن قهوه در بین مردم ایران رایج بوده است؛ اما با توجه به شرایط سخت حمل و نقل و تهیه آن از کشورهای مختلف، چای ایرانی به راحتی جایگزین قهوه شد.

خواص شگفت‌انگیز چای یربا ماته و روش تهیه چای ماته

دردسرهای کشت چای در ایران برای اولین بار!

زمانی که کاشف‌السلطنه، فنون کشت چای را یاد گرفت و با زحمات فراوانی آن را به ایران منتقل کرد، شروع به کشت چای در لاهیجان و کلارآباد نمود. کشت چای ایرانی، با دشواری‌های زیادی رو‌به‌رو بود. بسیاری از افراد با این کار او مخالفت می‌کردند و حتی گاهی به ویران کردن باغ‌های چای ایرانی دست می‌زدند.

لازم است بدانید که در اولین مرتبه کشت چای، کشاورزان باید 5 سال صبر کنند تا زمان اولین برداشت فرا برسد. از این رو، کشاورزان علاقه زیادی به کشت محصول با چنین شرایطی نداشتند.

کاشف‌السلطنه تمام سختی‌های این راه را تحمل کرد تا پدر چای ایران لقب گرفت! مقبره او در لاهیجان ساخته شده است و امروزه به عنوان گنجینه تاریخ چای ایرانی شناخته می‌شود. با گذشت زمان، کشت چای ایرانی در تمام استان‌های شمالی از جمله استان گیلان گسترش پیدا کرد. دولت ایران نیز به منظور گسترش کشت چای ایرانی سازمان چای کشور را در سال ۱۳۳۷ تاسیس نمود‌ و امروزه ایران، حدود ۴ تا ۵.۴ درصد از مصرف کل چای جهان را تامین می‌کند.

انواع چای سیلان و تفاوت های آن

نکته پایانی

چای ایرانی یکی از بهترین و پرطرفدارترین نوشیدنی‌های مردم ایران است. همانطور که گفته شد، ورود چای به ایران، با دردسرهای زیادی همراه بوده است، اما کاشف السلطنه که ملقب به پدر چای ایران است، با تلاش‌های بی‌وقفه‌ای که انجام داد، موفق به کشت این گیاه پرخاصیت در ایران و رونق مزارع چای شد.