چای یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در سراسر جهان است که انواع مختلفی دارد. از جمله چای سیاه، چای سبز، چای سفید، چای اولانگ و چای گیاهی. چای سیاه به دلیل طعم قوی و میزان کافئین بالا، پرطرفدار است و در بسیاری از کشورها به عنوان نوشیدنی اصلی مصرف می‌شود. چای سبز به خاطر خواص سلامتی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها و تقویت سیستم ایمنی، طرفداران زیادی دارد. چای سفید، که کمتر فرآوری می‌شود، طعمی ملایم‌تر دارد و برای افرادی که به دنبال گزینه‌ای طبیعی‌تر هستند، محبوب است. چای اولانگ نیز ترکیبی از ویژگی‌های چای سیاه و سبز دارد و به دلیل طعم خاص و فواید گوارشی، در میان علاقه‌مندان به چای بسیار محبوب است. علاوه بر این، چای‌های گیاهی مانند چای بابونه و نعناع به خاطر خواص آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده، طرفداران زیادی دارند. همه این انواع چای به دلیل طعم متفاوت و فواید سلامتی که ارائه می‌دهند، مورد توجه قرار گرفته‌اند و در زندگی روزمره بسیاری از افراد جایی ویژه دارند.

تاریخچه چای

خب بهتر است قبل از معرفی انواع چای ابتدا کمی به تاریخچه آن بپردازیم. چای یک نوشیدنی معطر است که با دم کردن برگ‌های گیاه camellia sinensis (کاملیا سیننسیس) در آب جوش به دست می‌آید. این نوشیدنی برای اولین بار بیش از 6 هزار سال پیش در چین کشف شد. در آن دوره مردم بیشتر برگ چای را به صورت خام می‌جویدند ولی کم کم به این نتیجه رسیدند که دم کردن برگ‌ این گیاه در آب گرم باعث به دست آمدن یک نوشیدنیز لذیذ و خوش طعم می‌شود.در حالی که فرهنگ نوشیدن چای در چین در حال رواج بود بقیه کشورها از وجود این نوشیدنی بی‌خبر بودند؛ تا اینکه بازرگانان هلندی در قرن چهاردهم آن را به اروپا وارد کردند. این محصول در مدتی بسیار کوتاه آنقدر مورد استقبال اروپایین قرار گرفت که کشتی‌هایی مخصوص، برای وارد کردن آن به کشورهای اروپایی ساخته شده و عازم چین شدند.
در حال حاضر هم بخش عمده چای مصرفی سراسر جهان در چین، هند، کنیا و سریلانکا تهیه می‌شود و در کل، حدود 75 درصد تولید کل چای جهان در این کشورها تهیه می‌شود. همچنین چای در مناطق کناره دریای خزر، آفریقا و آمریکای جنوبی هم کشت می‌شود.

هر آنچه که برای شناخت چای ایرانی باید بدانید!

تفاوت چای با چای گیاهی چیست؟

برای آشنایی با انواع چای خوب است که بدانید چای با چای گیاهی کاملاً متفاوت است و نباید این دو را با یکدیگر اشتباه گرفت! چای گیاهی در واقع شامل انواع دمنوش گیاهی است که فاقد کافئین هستند و از گل، میوه، گیاهان یا دانه‌های تازه یا خشک تهیه می‌شوند. از سوی دیگر چای همانطور که پیش‌تر هم گفته شد همان برگ گیاه کاملیا سیننسیس است. انواع چای از همین گیاه تهیه می‌شوند و علت اصلی تفاوت رنگ و طعم و عطر چای‌های مختلف، میزان اکسیداسیون‌ آن‌ها است. اکسیداسیون چای بعد از جدا شدن برگ از ساقه اغاز می‌شود و میزان آن به نوع فرآوری بستگی دارد.

معرفی انواع چای

حالا دیگر نوبت به معرفی انواع چای ایرانی و غیرایرانی رسیده است:

چای سیاه

در پروسه تهیه چای سیاه، برگ‌های این گیاه را به سرعت می‌پیچند تا آنزیم‌های آن به سرعت بیشتری آزاد شوند. سپس برگ‌ها را پهن می‌کنند تا فرآیند اکسیداسیون در آن‌ها آغاز شده و از سبز به قهوه‌ای تغییر رنگ دهند. پس از خشک شدن برگ‌ها به آن‌ها دما داده می‌شود تا از اکسید شدن بیش از حد آن‌ها جلوگیری شود. بعد از طی کردن این مراحل برگ‌ها را پودر کرده و بسته‌بندی می‌کنند. تهیه چای سیاه نسبت به سایر انواع چای از همه پیچیده‌تر و سخت‌تر است.

انواع چای سیاه شامل موارد زیر هستند:

• آسام: طعم مالت مانند
• ارل گری: طعم ترنج و مرکبات
• سیلان: طعم قوی‌تر (حاوی انواع مواد معطر یا طعم شکلات)
• دارجلینگ: حاوی عناصر میوه‌ای یا گل‌ها
• کی مون: شیرین و میوه‌ای
• کنیان: ظاهری تیره و طعمی تیز
• یونانی: طعم شکلاتی، مالت گونه و تند
• ماسالا: طعم‌دار شده با انواع ادویه‌ها مثل هل، میخک و…

چای سیاه طعم قوی و تلخی دارد و برای رفع بسیاری از استرس‌ها و اضطراب‌ها مفید است. این چای همچنین به از بین رفتن احساس خستگی و سردرد کمک می‌کند. به علاوه این نوشیدنی در کاهش سطح قند خون، بهبود هضم، کاهش خطر ابتلا به سرطان (به علت برخورداری از مواد آنتی اکسیدان) و… نقش دارد. این نوع از انواع چای سنتی حتی روی سلامت قلب تأثیرگذار است.

چای سیاه چیست؟ فواید و مضرات چای سیاه

چای سبز

چای سبز از نظر روش تهیه کمترین پیچیدگی را در مقایسه با سایر انواع چای دارد. این چای خیلی کمتر از چای سیاه اکسید می‌شود و فرآیند تهیه آن تنها با کمی گرما دادن و بخارپز کردن همراه است. به همین دلیل هم نوشیدنی آن رنگ سبزتری در مقایسه با چای سیاه دارد و عطر و طعم آن هم متفاوت است. در واقع روش تهیه چای سبز نقطه مقابل چای سیاه است.
این نوشیدنی سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدان، پلی فنول، کافئین و کلروفیل است و خواص بسیار متنوعی دارد. از بین این خواص می‌توان به پیشگیری از سرطان اشاره کرد. در واقع بیشتر ما چای سبز را به خاطر خواص آن در کاهش وزن می‌شناسیم. با این حال خواص این چای تنها در کاهش وزن خلاصه نمی‌شود! شما با مصرف این چای می‌توانید به افزایش ایمنی بدن، کاهش فشار خون، افزایش هوشیاری و بهبود عملکرد مغز خود کمک کنید. همچنین چای سبز در کاهش اضطراب و استرس نیز تأثیرگذار است.

چای سبز، خواص و فواید آن برای بدن

چای اولانگ

چای اولانگ به اژدهای سیاه هم معروف است و تاحدودی می‌توان گفت از ترکیب چای سیاه و سبز تهیه می‌شود. در واقع چای اولانگ نیمی از فرآیند اکسیده شدن چای سیاه را طی می‌کند و به صورت نیمه اکسید تهیه می‌شود. به همین خاطر هم رنگ روشن‌تری در مقایسه با چای سیاه دارد. طبیعتاً هرچه میزان اکسیداسیون کمتر باشد رنگ چای روشن‎تر است. شما می‌توانید چای اولانگ را در عطرها و طعم‌های مختلفی مثل میوه‌ای، عطردار، طعم‌های خاص گل‌ها یا انواع گیاه‌ها بنوشید و از آن لذت ببرید.

متأسفانه مردم کشور ما چندان با خواص این نوشیدنی خوش عطر و طعم آشنا نیستند. از همین رو چای اولانگ آنقدر در میان ایرانیان پرطرفدار نیست و بسیاری ممکن است اصلاً آن را نشناسند! چای اولانگ باعث کاهش سطح کلسترول خون و حفظ سطح قند خون می‌شود و در کاهش استرس و اضطراب بسیاری مؤثر است. این نوشیدنی حاوی ترکیبات آنتی اکسیدان مختلفی مانند تئافلاوین و تئاروبین است که از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد و استرس محافظت می‌کند. همین موضوع به آن خواص ضدسرطان و ضد پیری می‌بخشد. همچنین مصرف چای در بهبود عملکرد مغز موثر است.
بسیاری از افراد این نوشیدنی را با چند قطره شیر مخلوط می‌کنند که اینکار طعم بسیار خوبی به آن می‌دهد.

چای اولانگ چیست؟

چای پوئره

برای آشنایی با انواع چای، خوب است چای پوئره را هم بشناسید. این چای مختص کشورهای یونان و چین بوده و از برگ‌های خشک گیاهی تهیه می‌شود. بسیاری این نوشیدنی را به خاطر رنگ تیره‌اش با چای سیاه اشتباه می‌گیرند. فرآیند تهیه چای پوئره بر اساس تخمیر بوده و عطر و طعم آن هم با توجه به مدت تخمیر میکروبی (فرآیند پیر شدن) متفاوت است:
• پوئره خام: این نوع به مدت دو تا سه سال به صورت طبیعی تخمیر می‌شود و عطر و طعم تازه‌ای مشابه چای سبز دارد. همچنین بسته به محل کشت خود می‌تواند طعم تلخ یا شیرینی داشته باشد.
• پوئره رسیده: پوئره رسیده از کمپوست برگ‌های خشک تهیه می‌شود و طعم خاکی مانندی دارد.
• چای قالبی گل طلایی (جین هوآ چا): این محصول به طور کامل و برای سال‌ها به فرآیند تخمیر ادامه می‌دهد.
این نوع از چای، به خاطر برخورداری از میزان بالای مواد آنتی اکسیدان، فواید بسیاری برای سلامت قلب، مغز، پوست و پیشگیری از انواع سرطان‌ها دارد. همچنین کافئین موجود در آن به کاهش استرس کمک می‌کند و خواص آرام بخش دارد.

چای پوئر چیست؟ شما هم چای پوئر را امتحان کنید

چای سفید

در میان انواع چای که تا اینجای مقاله به معرفی آن‌ پرداختیم، روی چای سفید کمترین میزان فرآوری صورت می‌گیرد. این نوشیدنی همچنین این نوشیدنی به عنوان ظریف‌ترین چای موجود در دنیا شناخته می‌شود و از جوان‌ترین شاخه‌های گیاه کاملیا سیننسیس به دست می‌آید. شما حتی می‌توانید این محصول را بدون نیاز به هیچ دستگاه مخصوصی در خانه خود تهیه و استفاده کنید. البته در فرآیند تهیه آن باید حتماً از زخمی و سیاه شدن برگ‌ها جلوگیری کرد که می‌تواند کمی دشوار باشد.
طعم چای سفید به دمنوش‌های میوه‌ای و سبک نزدیک‌تر است و این نوشیدنی کافئین بسیار محدودتری در مقایسه با سایر انواع چای دارد. چای سفید در حفظ سلامت دندان‌ها بسیار تأثیرگذار است. همچنین این نوشیدنی به حفظ سلامت بدن، کاهش التهاب‌ها، محافظت در برابر استرس و بهبود عملکرد مغز کمک می‌کند.

با چای سفید و خواص جادوی آن آشنا شوید

چای زرد

در معرفی انواع چای، خوب است نوعی از چای که بیشترین کاربرد در طب سنتی را دارد هم بشناسید. چای زرد کمتر بین مردم رایج و شناخته‌شده است و شباهت زیادی به چای سبز دارد. البته این نوشیدنی در مقایسه با چای سبز خیلی کمتر تند است و فرآیند تهیه و بسته‌بندی متفاوتی هم دارد. برخی از خواص چای زرد شامل موارد زیر هستند:

• کاهش چربی‌های بدن
• کاهش احتمال ابتلا به دیابت
• کاهش وزن و لاغری
• کاهش فشار خون
• ارتقاء سلامت کبد
• بهبود سلامت سیستم گوارشی
• تقویت و بهبود عملکرد قلب
• رفع لکه‌های پوستی و چین و چروک
• جوان‌سازی پوست
• رفع یبوست

انواع دیگر نوشیدنی

برخی دیگر از انواع چای شامل چای‌ها یا دمنوش‌های گیاهی هستند که در سراسر جهان از محبوبیت بالایی برخوردارند. در ادامه مقاله آشنایی با انواع چای قصد داریم شما را با چند مورد از معروف‌ترین و مفیدترین این نوشیدنی‌ها آشنا کنیم.

چای ترش

چای ترش که به خاطر طعم لذیذش طرفداران بسیاری دارد سرشار از ویتامین‌های آ، د، ث و مواد مغذی مانند آهن، کلسیم، پتاسیم و… است. شما می‌توانید این نوشیدنی را به صورت گرم یا سرد بنوشید. همچنین چای ترش به خواص بی‌نظیرش در کاهش فشار خون معروف است. کالری و کافئین این نوع از چای بسیار اندک بوده و ترکیبات اصلی آن از گل‌های خشک یا تازه تهیه می‌شود. از فواید این چای می‌توان به این موارد اشاره کرد:

•  افزایش ایمنی بدن
• کاهش کلسترول خون
• کاهش فشار خون
• افزایش سلامت پوست
• بهبود عملکرد دستگاه گوارش
• کاهش قند خون
• درمان انقباضات و کرامپ‌های پریودی
•  درمان افسردگی
• کمک به کنترل وزن
• بهبود سلامت کبد

چای ماته

به این نوع دمنوش chimarrao یا cimaron هم می‌گویند. از نظر بسیاری چای ماته بهترین جایگزین برای قهوه است چراکه مثل قهوه سرشار از کافئین بوده و از سوی دیگر مواد مغذی بیشتری در مقایسه با آن دارد. این چای از برگ‌های خشک گل همیشه سبز تهیه می‌شود.
یربا ماته آرامش بسیاری را به شما منتقل می‌کند و در کاهش سطح اضطراب خیلی موثر است. همچنین این نوشیدنی باعث حفظ تعادل روحی، افزایش نشاط و انرژی و بهبود سلامت بدن می‌شود.

چای بابونه

چای بابونه از گل‌های خشک گیاه بابونه تهیه شده و مدت‌هاست که به عنوان داروی سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوشیدنی سرشار از فلاونوئیدها بوده و از خواص ضد التهابی برخوردار است. به همین خاطر هم در از بین بردن لکه‌های پوستی و انواع جوش و آکنه موثر است. البته در برخی موارد می‌تواند باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک شده و مصرف بیش از حد آن هم ممکن است باعث استفراغ شود.

چای رویبوس

این نوع از چای فاقد کافئین بوده و برای چای سیاه و سبز جایگزین بسیار خوبی به شمار می‌رود. از جمله مزایای جای رویبوس می‌توان به محافظت در برابر سرطان، کاهش ریسک بیماری‌های قلبی و کاهش ابتلا به دیابت نوع دو اشاره کرد.

چای گل نسترن

چای گل نسترن سرشار از انواع مواد معدنی و ویتامین‌ها است و در افزایش ایمنی بدن تأثیر چشمگیری دارد. مصرف این چای می‌تواند باعث بهبود سلامت بدن و کاهش وزن هم بشود.

جمع بندی:

در این مقاله سعی کردیم انواع چای را به شما معرفی کنیم. همچنین از همان ابتدا گفتیم اصل واژه چای به نوشیدنی‌هایی نسبت داده می‌شود که از برگ‌های گیاه کاملیا سیننسیس به دست می‌آیند. پس با توجه به همین تعریف انواع چای را می‌توان به 6 دسته اصلی سفید، سبز، زرد، سیاه، اولانگ و پوئره تقسیم‌بندی کرد. به علاوه بر این اساس بقیه نوشیدنی‌هایی که چای نامیده می‌شوند در واقع شامل چای‌ها یا دمنوش‌های گیاهی هستند.
جالب است بدانید شمال کشور ما هم خواستگاه چای در ایران است و از قطب‌های تولید این نوشیدنی به شمار می‌رود.