راز سلامتی در یک فنجان؛‌ با خواص چای کوهی آشنا شوید

چای کوهی؛ که در زبان انگلیسی  به آن (Mountain tea)  گفته می شود و با نام علمی Sideritis که در زبان یونانی به معنای آهن است، یک گیاه قدیمی محسوب می‌شود که از آن در زمان جنگ به‌عنوان یک مرهم برای بهبود زخم‌ها استفاده می‌کرده‌اند. این گیاه با نام‌های دیگری چون کلکنه، پشمکی، لولوپشمکی و توکلیجه نیز شناخته می‌شود، گیاهی بومی منطقه مدیترانه و آسیای غربی است.

این گیاه در ایران، به خصوص در دامنه‌های البرز و زاگرس به وفور می‌روید و از دیرباز توسط مردم محلی جمع‌آوری و مصرف می‌شده است. چای کوهی که در ارتفاعات ۱۹۰۰ تا ۳۳۰۰ متری از سطح دریا می‌روید، به دلیل خواص درمانی فراوان و طعم بی‌نظیرش، مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است.

طعم چای کوهی را می‌توان ترکیبی از طعم‌های بابونه، نعناع و لیمو دانست. این دمنوش طعمی دلنشین و کمی تلخ دارد و رنگی زرد طلاییبه خود می‌گیرد. چای کوهی به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضد التهابی، خواص درمانی فراوانی دارد.

حال تصمیم داریم در ادامه در رابطه با انواع چای کوهی، خواص چای کوهی و دیگر موضوعات مربوط به این چای صحبت کنیم تا به‌طورکامل با آن آشنا شوید و در موقعیت‌های مختلف از آن استفاده کنید. با مونتابل همراه شوید!

(این مطلب در تاریخ ۱۴۰۳/۰۴/۲۰ به روز رسانی شده است.)

انواع چای کوهی

در ارتفاعات ایران گیاهان بسیار زیادی رشد می‌کنند که کاربرد و خاصیت درمانی دارند و در سایر کشورها نیز به‌عنوان گیاهان دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرند‌. چای کوهی نیز یکی از بی‌نظیرترین گیاهان دارویی است که می‌تواند خواص بسیار زیادی داشته باشد؛ از همین رو تصمیم داریم انواع چای کوهی را مورد بررسی قرار دهیم تا شما از اثرات درمانی آن‌ها به خوبی مطلع شوید.

هرچیزی که در خصوص چای و انواع آن باید بدانید!

پشمینه کوهی:

معروف‌ترین چای کوهی که در بسیاری از استان‌ها دیده می‌شود و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید است را می‌توان گل پشمینه دانست. این گیاه دارای گل‌های آبی رنگ متمایل به بنفش است و ظاهری شبیه به گل پنبه دارد.

بابونه کوهی:

در میان انواع چای کوهی گیاه بابونه عطر و بوی بسیار مطلوبی دارد و همین موضوع در کنار خواص بی‌نظیری که دارد این گیاه آن را به یک انتخاب محبوب بین افراد تبدیل کرده است. همچنین باید گفت این گیاه خالی از هر مقدار کافئین است و از گل، ساقه و ریشه آن برای تهیه‌ی چای و بسیاری از داروها استفاده می‌کنند.

بومادران:

گیاه بومادران که یکی دیگر از انواع چای کوهی محسوب می‌شود، برای ضدعفونی کردن زخم و بند آمدن خون بهترین انتخاب خواهد بود. همچنین باید گفت این گیاه برای کاهش فشار خون و درمان درد معده نیز بسیار مناسب است و می‌توان از آن برای درمان سرماخوردگی نیز استفاده کرد. دقت داشته باشید که این گیاه طبع گرم و خشکی دارد.

آویشن کوهی:

آویشن کوهی یک نوع آنتی‌بیوتیک فعال است که به‌دلیل همین ویژگی که دارد می‌تواند برای درمان انواع سرماخوردگی‌ها، برونشیت، گلودرد، سرفه و … مورداستفاده قرار گیرد. این گیاه به رفع اسپاسم‌های عضلانی، کنترل فشار خون و پیشگیری از کم‌خونی نیز کمک می‌کند. شما می‌توانید این چای را با یک شیرین‌کننده طبیعی مصرف کنید تا از خواص بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید.

چای سیاه چیست؟ فواید و مضرات چای سیاه

خواص چای کوهی

این کوهی به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضد التهابی، خواص درمانی فراوانی دارد. برخی از مهم‌ترین خواص این چای عبارتند از:

۱. تقویت سیستم ایمنی بدن:

چای‌کوهی به دلیل دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌ها، به ویژه پلی‌فنول‌ها، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. این آنتی‌اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزاد مبارزه کرده و سلول‌های بدن را در برابر آسیب محافظت می‌کنند.

۲. بهبود عملکرد دستگاه گوارش:

چای‌کوهی به دلیل داشتن ترکیباتی مانند کارواکرول و تیمول، به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. این ترکیبات خاصیت ضد نفخ و ضد اسپاسم دارند و به هضم غذا کمک می‌کنند.

۳. کاهش استرس، اضطراب و خواب بهتر:

این چای به دلیل داشتن ترکیباتی مانند لینالول و لوریول، به کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کند. این ترکیبات خاصیت آرام‌بخش دارند و به سیستم عصبی بدن کمک می‌کنند تا آرام شود. نوشیدن این چای می‌تواند به رفع استرس و اضطراب و بی‌خوابی کمک کند، زیرا در ترکیب چای کوهی متابولیت‌های پینن (pinene ) به نام‌های میرتنول (myrtenol ) و وربنول (verbenol) دیده می‌شوند و به مهار کردن یا تضعیف کردن تحریک‌های عصبی کمک خواهند کرد؛ به‌همین دلیل شما می‌توانید خوابی راحت و آرام داشته باشید.

۴. کاهش فشار خون:

این چای به دلیل داشتن ترکیباتی مانند پتاسیم و منیزیم، به کاهش فشار خون کمک می‌کند. این ترکیبات به رگ‌های خونی کمک می‌کنند تا شل شوند و جریان خون را بهبود می‌بخشند.

۵. تقویت حافظه:

این چای به دلیل داشتن ترکیباتی مانند روزمارینیک اسید، به تقویت حافظه کمک می‌کند. این ترکیب خاصیت ضد التهابی دارد و به بهبود عملکرد مغز کمک می‌کند.

۶. کاهش درد قاعدگی:

چای‌کوهی به دلیل داشتن ترکیباتی مانند آپژنین، به کاهش درد قاعدگی کمک می‌کند. این ترکیب خاصیت ضد التهابی دارد و به عضلات رحم آرامش می‌دهد.

۷. کمک به درمان سرماخوردگی و آنفولانزا:

این چای به دلیل داشتن ترکیباتی مانند کارواکرول و تیمول، به کمک به درمان سرماخوردگی و آنفولانزا کمک می‌کند. این ترکیبات خاصیت ضد ویروسی و ضد باکتریایی دارند و به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند.

۸. کمک به سلامت کلیه‌ها

از دیگر خواص این چای که باید به آن اشاره کرد، تاثیر این چای بر سلامت کلیه‌ها است. زمانی که شما این نوشیدنی را می‌نوشید، ادرار شما افزایش پیدا می‌کند که این موضوع باعث رفع عفونت‌های کلیوی خواهد شد. علاوه‌براین، نوشیدن این چای برای افرادی که سنگ کلیه نیز دارند مناسب است و کمک می‌کند تا سنگ دفع شود.

۹. کمک به پیشگیری و بهبود سرطان

از آنجایی که این چای خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی قوی دارد، نوشیدن آن‌ می‌تواند جلوی رشد سلول‌های سرطانی را بگیرد. این نوشیدنی طبق بررسی‌های انجام شده روی سلول‌های سرطانی دهانه رحم، سینه و روده‌ی بزرگ تاثیر دارد. از دیگر خواص این چای نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• کنترل و تنظیم دوره‌ی قاعدگی
• کمک به فعالیت بهتر سیستم گوارش
• درمان انواع اسهال
• کمک به درمان و پیشگیری از کم‌خونی
• تقویت سیستم ایمنی بدن

توجه:

• مصرف بیش از حد این چای می‌تواند عوارضی مانند سردرد، تهوع و استفراغ را به همراه داشته باشد.
• زنان باردار و شیرده باید قبل از مصرف چای کوهی با پزشک خود مشورت کنند.
• افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مانند دیابت و فشار خون بالا باید قبل از مصرف این چای با پزشک خود مشورت کنند.

نحوه مصرف:

• برای تهیه چای کوهی، یک قاشق چایخوری از گیاه خشک را در یک قوری آب جوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید.
• می‌توانید این چای را به تنهایی یا با طعم‌دهنده‌های مختلف مانند عسل، لیمو یا نعناع بنوشید.

علت به وجود آمدن چربی روی چای چیست؟

خواص چای کوهی برای مردان

این چای به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضد التهابی، خواص درمانی فراوانی برای سلامتی مردان دارد.

برخی از مهم‌ترین خواص چای کوهی برای مردان عبارتند از:

۱. افزایش میل جنسی و باروری:

چای‌کوهی به دلیل داشتن ترکیباتی مانند آپژنین و لوتئولین، به افزایش میل جنسی و باروری در مردان کمک می‌کند. این ترکیبات به افزایش سطح تستوسترون و بهبود کیفیت اسپرم کمک می‌کنند.

۲. بهبود عملکرد پروستات:

چای‌کوهی به دلیل داشتن ترکیباتی مانند بتاسیتوسترول و کمپفرول، به بهبود عملکرد پروستات کمک می‌کند. این ترکیبات به کاهش التهاب پروستات و پیشگیری از سرطان پروستات کمک می‌کنند.

۳. کمک به درمان ریزش مو:

این چای به دلیل داشتن ترکیباتی مانند کاپیتانول و اسید اولئانولیک، به کمک به درمان ریزش مو کمک می‌کند. این ترکیبات به تقویت فولیکول‌های مو و جلوگیری از ریزش مو کمک می‌کنند.

۴. بهبود سلامت پوست:

این چای به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها، به بهبود سلامت پوست کمک می‌کند. این آنتی‌اکسیدان‌ها با رادیکال‌های آزاد مبارزه کرده و به حفظ سلامت و شادابی پوست کمک می‌کنند

طبع چای کوهی

طبع چای کوهی در طب سنتی گرم و خشک معرفی شده است. به همین دلیل، مصرف این گیاه می‌تواند برای افرادی که مزاج سرد یا بلغمی دارند مفید باشد و به رفع مشکلات ناشی از این مزاج‌ها مانند سردی رحم، نفخ و سوء هاضمه کمک کند.

البته توجه به این نکته ضروری است که مصرف بیش از حد چای کوهی، حتی برای افراد با مزاج گرم و خشک، می‌تواند عوارضی مانند سردرد، تهوع و استفراغ به همراه داشته باشد.

همچنین، زنان باردار و شیرده، افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مانند دیابت و فشار خون بالا و افراد تحت عمل جراحی، باید قبل از مصرف چای کوهی با پزشک خود مشورت کنند.

برخی از فواید مصرف چای کوهی برای افراد با مزاج گرم و خشک:

• کاهش غلظت خون: چای کوهی به دلیل داشتن طبع گرم و خشک، می‌تواند به کاهش غلظت خون کمک کند. این امر برای افرادی که مزاج گرم و خشک دارند و در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی هستند، مفید است.
• تقویت سیستم ایمنی بدن: چای کوهی به دلیل دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌ها، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. این امر برای افرادی که مزاج گرم و خشک دارند و بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌ها هستند، مفید است.
• کاهش التهابات: این چای به دلیل داشتن خاصیت ضد التهابی، می‌تواند به کاهش التهابات در بدن کمک کند. این امر برای افرادی که مزاج گرم و خشک دارند و بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های التهابی هستند، مفید است.

عوارض مصرف چای کوهی

همان‌طورکه گفته شد، این چای از خواص بی‌نظیری برخوردار است، اما نباید از مضرات این چای برای مردان و زنان غافل شد. دقت داشته باشید که این چای باید به مقدار مناسب مصرف شود؛ برای مثال اگر آقایان روزانه یک تا دو لیوان از این چای را بنوشند، تعداد اسپرم‌ها افزایش پیدا می‌کند، اما اگر مقدار مصرف این چای بیش‌ازحد شود، نه‌تنها هیچ فایده‏ای نخواهد داشت، بلکه مشکلاتی را نیز به‌ وجود خواهد آورد.

همچنین توصیه می‌شود به طبع این چای و طبع بدنتان توجه داشته باشید و اگر از داروی مخصوصی استفاده می‌کنید، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید که این چای با داروی شما تداخلی ندارد و باعث بروز مشکلات دیگر نمی‌شود.

برخی از عوارض احتمالی این چای عبارتند از:

• سردرد: چای کوهی ممکن است باعث سردرد در برخی افراد شود.
• تهوع و استفراغ: مصرف بیش از حد چای کوهی می‌تواند باعث تهوع و استفراغ شود.
• اسهال: چای کوهی ممکن است باعث اسهال در برخی افراد شود.
• سرگیجه: چای کوهی ممکن است باعث سرگیجه در برخی افراد شود.
• کاهش قند خون: چای کوهی ممکن است باعث کاهش قند خون شود، بنابراین افراد دیابتی باید در مصرف آن احتیاط کنند و با پزشک خود مشورت کنند.
• تداخل با داروها: چای کوهی ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد.

افراد زیر باید قبل از مصرف چای کوهی با پزشک خود مشورت کنند:

• زنان باردار و شیرده
• افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مانند دیابت، فشار خون بالا و بیماری‌های کبدی
• افراد تحت عمل جراحی
• افراد مصرف کننده داروهای خاص

در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی پس از مصرف این چای، مصرف آن را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.

نکاتی برای مصرف ایمن چای:

• از مصرف بیش از حد چای کوهی خودداری کنید.
• چای کوهی را به صورت تازه و دم‌نوش مصرف کنید.
• از افزودن شکر و سایر شیرین‌کننده‌ها به چای کوهی خودداری کنید.
• چای کوهی را در زمان بارداری و شیردهی با احتیاط مصرف کنید.
• اگر بیماری خاصی دارید، قبل از مصرف چای کوهی با پزشک خود مشورت کنید.

با رعایت این نکات می‌توانید از خواص درمانی این چای بهره‌مند شده و از عوارض جانبی آن پیشگیری کنید.

همه چیز درباره فواید چای برای سلامتی

طریقه مصرف چای کوهی

در رابطه با طریقه مصرف چای کوهی و زمان مصرف این چای نیز باید گفت شما می‌توانید از برگ‌ها و ساقه‌های گل آن استفاده کنید و آن‌ها را به‌مدت 5 تا 10 دقیقه در آب جوش قرار دهید و صبر کنید تا دم بکشد. البته شما می‌توانید از این گیاه به‌صورت خشک‌شده نیز استفاده کنید. پس از آنکه چای دم کشید، آن را از یک صافی رد و سپس به آن عسل و کمی لیموترش اضافه کنید تا چای طعم خوبی پیدا کند.

هر آنچه که برای شناختچای ایرانی باید بدانید!

جمع‌بندی

در این مقاله، با چای کوهی، این گیاه شگفت‌انگیز و پرخاصیت آشنا شدیم. از خواص درمانی فراوان آن از جمله تقویت سیستم ایمنی، کاهش استرس، بهبود عملکرد دستگاه گوارش و … گفتیم و طرز تهیه و دم کردن آن را نیز آموزش دادیم. این چای، هدیه‌ای ارزشمند از طبیعت است که می‌تواند به ارتقای سلامتی و شادابی ما کمک کند.

این چای یکی از بهترین انتخاب‌ها به‌عنوان نوشیدنی است که می‌توانید داشته باشید. همان‌طورکه مطالعه کردید، خواص چای کوهی نیز بسیار است و می‌تواند برای درمان بسیاری از مشکلات مورداستفاده قرار گیرد. از همین رو توصیه می‌شود نوشیدن این چای را در برنامه روزانه خود قرار دهید تا از خواص آن بهره‌مند شوید.

امیدواریم با مصرف این نوشیدنی گیاهی و پرخاصیت، طعم گوارای سلامتی را در فنجانتان بچشید و از فواید بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید.